1. AIDS disebabkan HIV
HIV ialah virus human
imunodeficiency; yang merosakkan sistem pertahanan badan. Orang yang menghidap
penyakit Sindrom Kurang Daya Tahan Penyakit (AIDS) menjadi lemah kerana badan
mereka hilang keupayaan melawan semua penyakit. Mereka akhirnya mati dan
sehingga kini belum ada ubat yang boleh menyembuhkan jangkitan HIV. Anda perlu kuatkan diri dahulu untuk mengetahui status diri anda. Klik ini.
2.
Kemunculan pertama AIDS boleh mengambil masa 10 tahun selepas jangkitan
Virus
HIV mengambil masa bertahun-tahun lamanya untuk membiak dan membentuk koloni
dalam badan manusia. Inilah sebabnya seseorang yang dijangkiti virus HIV
kelihatan dan berasa sihat selama bertahun-tahun dan dalam tempoh inilah dia
boleh memindahkan virus berkenaan kepada orang lain tanpa disedari. Ubat yang
ada membolehkan individu dijangkiti HIV hidup sihat lebih lama tetapi dia tetap
boleh memindahkan virus itu kepada orang lain.
Memandangkan masa inkubasi yang
panjang (8 hingga 10 tahun), adalah tidak praktikal menunggu tanda-tanda
klinikal penyakit untuk mengesahkan seseorang itu dijangkiti kuman HIV atau
tidak. Secara teori bila seseorang dijangkiti virus HIV, kesan tindakbalas
tubuh terhadap penyakit berlaku. Tindakbalas (6-9bulan selepas jangkitan) ini boleh dikesan di makmal dengan
melakukan pemeriksaan darah untuk mengesan antibodi terhadap virus HIV. Suatu
teknik yang dinamakan Enzyme Link Immuno Assay (ELISA) digunakan. Pemeriksaan
ini dijalankan dihampir seluruh dunia dan di semua pusat pengesanan HIV
diseluruh Semenanjung Malaysia. Teknik ini sangat sensitif. Dengan menggunakan
kaedah yang betul tahapnya ialah 99.99 peratus (Bermakna kaedah ini hanya gagal
mengesan 1 kes bagi setiap 10,000 pesakit yang mempunyai virus HIV).
Ujian darah ELISA tidak
mengesan virus HIV secara terus, sebaliknya ia mengesan antibodi kepada HIV.Untuk
makluman, jika terdapat virus HIV dalam darah seseorang itu, badan akan
menghasilkan satu antibodi khas bagi virus tersebut. Maka, ketika ujian
ELISA dilakukan, ia akan menunjukkan kehadiran antibodi itu jika ada.
Pun begitu, perlu diingat
bahawa antibodi itu mengambil masa untuk dihasilkan (sehingga 6 bulan).
Jadi, walaupun seseorang itu dijangkiti virus HIV, ujian darah ELISA
mungkin akan menunjukkan bacaan Negatif disebabkan jumlah antibodi HIV yang
sedikit. Ia dipanggil 'window period'.
Oleh itu, adalah wajar untuk
ujian darah ELISA dilakukan selepas 3 bulan daripada tarikh kemungkinan anda
mendapat virus. Biasanya, dalam masa 3 bulan, jumlah antibodi HIV sudah
cukup banyak untuk dikesan oleh ujian darah ELISA (terdapat juga sehingga 6
bulan namun amat jarang). Juga, jika ujian darah didapati positif, ujian darah
itu perlu diulang semula bagi kepastian. Juga ujian darah dinamakan
Western Blot perlu dilakukan.
Bagi ujian ELISA, sekiranya
anda berminat untuk melakukan ujian tersebut, anda bolehlah melakukannya di
klinik. Namun, sekiranya anda berminat untuk pergi sendiri ke makmal
swasta, anda bolehlah melakukannya di beberapa makmal swasta seperti Pathlab,
BP Healthcare, dan lain lain lagi.
Satu lagi ujian yang dijalankan dan
juga mengesan kehadiran antibodi dinamakan Partical Agglutination (PA)
digunakan. Cara ini didapati kurang sensitif daripada ELISA tetapi lebih
spesifik. Ianya digunakan sebagai ujian kedua selepas sesuatu darah pesakit disahkan
mempunyai antibodi dengan ujian ELISA.
Ujian Western Blot juga menggunakan
kaedah pengesan kehadiran antibodi terhadap virus HIV. Ujian Western Blot (WB)
hanya dijalankan oleh Institut Penyelidikan Perubatan
(IPP) di Malaysia. Ini kerana ujian WB memerlukan peralatan yang khusus
dan keputusan hanya boleh dibaca oleh orang yang mahir sahaja. Ujian WB pada
asasnya dijalankan dengan mengesan kehadiran env protin virus HIV didalam
darah. Ujian WB digunakan sebagai ujian pengesahan kehadiran virus HIV.
Satu lagi ujian yang dijalankan
ialah Polimerase Chain Reaction (PCR).
Ujian ini mengesan kehadiran virus HIV dengan melihat virus berkenaan dan bukan
antibodi terhadap virus seperti ketiga-tiga ujian diatas. Ujian PCR dijalankan
untuk kanak-kanak yang dilahirkan oleh ibu yang dijangkiti HIV untuk
mengesahkan kehadiran kuman HIV.
Secara umumnya seseorang pesakit
akan menjalani:
·
ujian ELISA sebagai saringan pertama
·
ujian PA sebagai saringan kedua
·
JIKA kedua-dua ujian diatas reaktif
(menunjukkan tindakbalas positif), darah baru akan diminta daripada pesakit.
Ujian ELISA dan PA kali kedua akan dijalankan.
·
ujian WB di IPP
·
ujian PCR jika berumur kurang
daripada 18 bulan
Selepas doktor berpuas hati dengan
semua keputusan ujian-ujian diatas, pesakit akan disahkan samada dijangkiti HIV
atau TIDAK.
Memandangkan virus HIV sangat
spesifik kepada manusia, ianya tidak dapat dibiakkan didalam tisu haiwan lain.
Oleh itu pengesanan virus dengan menggunakan kaedah haiwan yang disuntik oleh
serum pesakit yang mungkin dijangkiti virus tidak dijalankan. Walaunpun begitu
kaedah kultur tisu ada digunakan didalam penyelidikan. Sepasukan pakar dari
Universiti Kyoto, Jepun dapat membiakan virus HIV didalam monyet dengan
melakukan sedikit perubahan struktur genetik virus berkenaan.
AIDS : TANDA KLINIKAL
Tanda-tanda klinikal AIDS bergantung
kepada kriteria yang digunakan untuk mendiagnos AIDS. Mengikut kriteria yang digunakan
oleh Malaysia sekarang, tanda-tanda AIDS ialah :
i. Susut berat badan melebihi 1/3
dalam masa 1 bulan.
ii. Demam berpanjangan melebihi 1
bulan
iii. Cirit birit berpanjangan
melebihi 1 bulan
iv. Batuk berpanjangan melebihi 1
bulan
v. Mendapat jangkitan kandidiasis
oral
vi. Mendapat jangkitan 'Kaposi
sarcoma'
vii. Mendapat jangkitan kayap yang
kerap atau tidak sembuh
3. HIV dipindahkan melalui cecair
badan
Pemindahan virus HIV boleh berlaku
pada semua peringkat, sama ada pesakit sudah mengalami gejala AIDS atau
kelihatan sihat. Pada individu yang dijangkiti virus HIV, virus ini boleh
ditemui pada darah, air mani (termasuklah cecair yang keluar sebelum ejakulasi),
lelehan vagina, dari ibu HIV kepada anak dalam kandungan, kelahiran dan susu
badan.
4. Jangkitan virus HIV paling kerap
berlaku melalui hubungan seks
Percampuran cecair badan berlaku
ketika hubungan seks dan ketika itulah virus HIV boleh berpindah masuk ke dalam
badan pasangan; terutama jika tisu vagina atau dubur luka; atau menghidap
penyakit kelamin. Remaja perempuan lebih terdedah dan berisiko dijangkiti HIV
kerana lapisan membran pada vagina mereka lebih nipis berbanding wanita dewasa
dan mudah terkena jangkitan.
5. Individu yang menghidap penyakit
kelamin lebih berisiko dijangkiti HIV
Menghidap penyakit kelamin akan
meningkatkan risiko seseorang dijangkiti HIV dan kemudian, memindahkan
jangkitan kepada orang lain jika mereka kerap bertukar pasangan. Individu yang
menghidap penyakit kelamin perlu mendapatkan rawatan secepat mungkin dan dalam
tempoh ini mengelak daripada melakukan hubungan seks atau mengamalkan seks
selamat (memakai pelindung umpamanya kondom). Malah mereka juga perlu memaklumkan
perkara itu kepada pasangan.
6. Risiko jangkitan HIV melalui seks
boleh dikurangkan
Ia boleh dicapai dengan tidak
melakukan hubungan seks; jika mereka yang tidak dijangkiti hanya mengadakan
hubungan seks dengan pasangan sama saja atau mengamalkan seks selamat. Seks
selamat bermakna seks yang tiada penetrasi (kemasukan zakar ke dalam vagina)
atau menggunakan kondom. Bagaimanapun, kaedah ini masih ada risiko kerana
pasangan mungkin luka, kondom bocor atau tertanggal jika tidak dipakai dengan
baik. Paling selamat ialah langsung tidak mengadakan hubungan seks.
7. Individu yang menyuntik dadah
juga berisiko tinggi mendapat jangkitan HIV
Virus HIV juga boleh dipindahkan
melalui jarum suntikan dan ini adalah cara yang paling biasa di kalangan
penagih dadah. Selain itu virus HIV juga boleh berpindah jika menggunakan pisau
cukur, pisau dan lain-lain alat yang tercemar (digunakan terlebih dulu oleh
individu yang ada HIV).
8. Pegawai kesihatan atau pusat
HIV/Aids yang boleh dihubungi untuk ujian dan kaunseling
Sesiapa yang mengesyaki dijangkiti
HIV perlu menghubungi pegawai kesihatan atau pusat HIV/AIDS seperti Majlis AIDS
Malaysia di talian 03-4045 1033 untuk ujian, nasihat dan kaunseling. Anda tidak
perlu bimbang kerana semua maklumat adalah rahsia.
9. Virus HIV tidak berjangkit
melalui sentuhan harian
Ini termasuklah bersalaman;
berpelukan; menggunakan kolam renang atau tandas yang sama; berkongsi cadar dan
sarung bantal, telefon, perabot, peralatan makan dan makanan. Malah, virus ini
tidak tersebar menerusi batuk, bersin atau gigitan serangga termasuk nyamuk.
10. Setiap orang berhak menerima
belas kasihan dan sokongan
Tidak kira siapa pun yang mendapat
jangkitan HIV atau menghidap AIDS, mereka berhak mendapat sokongan dan belas
kasihan. Mendiskriminasi atau menyisihkan penghidap AIDS atau individu yang
dijangkiti HIV sebenarnya melanggar hak asasi manusia.
11. Bolehkah kita mengetahui sama
ada seseorang itu dijangkiti HIV?
Tidak. Tiada cara untuk kita
mengetahui sama ada seseorang itu dijangkiti HIV dengan melihat pada fizikalnya
saja. Jangkitan HIV hanya boleh dikesan melalui ujian darah. Malah individu
yang dijangkiti itu juga mungkin tidak menyedari virus itu ada dalam badan
mereka kerana berasa sihat.
12. Jika dijangkiti HIV
Anda perlu memberitahu perkara itu
kepada orang yang pernah menjadi pasangan seks anda atau individu yang
berkongsi jarum suntikan dengan anda; supaya mereka boleh memikirkan untuk
menjalani ujian pemeriksaan HIV. Bagaimanapun, ia bukanlah perkara yang mudah,
mintalah nasihat daripada doktor, jururawat atau kakitangan Majlis AIDS
Malaysia.
13. Pesakit perlu tahu mereka berhak
mendapat rawatan
Memang tidak dapat dinafikan ada
petugas perubatan yang kurang senang merawat pesakit kerana mereka kurang
pengetahuan. Pesakit yang melalui sebarang bentuk diskriminasi atau dinafikan
hak mendapat rawatan kerana menghidap HIV, perlu mencatat butir lengkap
mengenai perkara itu, terutama masa, tarikh, tempat dan jika memperoleh nama
individu yang terbabit sebagai dokumentasi untuk diambil tindakan
undang-undang.
Tindakan undang-undang tidak dapat
dilakukan jika tiada dokumentasi atau hanya berdasarkan rungutan. Ini penting
untuk menghentikan diskriminasi terhadap pesakit HIV/AIDS kerana setiap orang
ada hak sama seperti orang lain.
14. Jika anda pembawa HIV dan hamil
Jangan cuai mengambil ubat sepanjang
kehamilan. Ubat itu boleh mengelakkan anak anda mendapat jangkitan HIV. Mereka
juga perlu menyedari bahawa tidak boleh melahirkan anak secara normal,
sebaliknya melalui pembedahan. Ini kerana ketika proses bersalin secara normal
itulah virus akan ‘diwariskan’ kepada anak.
Rasanya, ramai antara kita sudah
tahu fakta tersenarai tadi tetapi tahu saja tidak mencukupi kerana perkara
lebih penting ialah kesediaan kita untuk menerima kehadiran pesakit dalam
kehidupan kita. Jika kita benar-benar tahu dan faham mengenai HIV dan AIDS,
kita tidak seharusnya resah apabila mengetahui orang yang duduk di sebelah kita
adalah individu HIV, bukan?
Jika seseorang hanya melakukan seks oral, dia tidak berisiko untuk
mendapat jangkitan HIV.
a. Betul
b. Salah
c. Tidak Pasti
Jika seseorang mengadakan hubungan seks hanya sekali dengan orang
yang dijangkiti, tanpa menggunakan kondom, dia tidak berisiko untuk mendapat
jangkitan.
a. Betul
b. Salah
c. Tidak Pasti
Seseorang boleh dijangkiti HIV dan tidak menyedarinya.
a. Betul
b. Salah
c. Tidak Pasti
Seks melalui dubur adalah risiko jangkitan HIV paling tinggi dalam
aktiviti seksual untuk mendapat jangkitan HIV.
a. Betul
b. Salah
c. Tidak Pasti
Penyakit jangkitan kelamin menyebabkan risiko lebih tinggi
mendapat HIV.
a. Betul
b. Salah
c. Tidak Pasti
